Phát hiện thú vị về cách con người đã biết “tư duy toán học” từ hàng ngàn năm trước khi con số ra đời.
Ở miền bắc Lưỡng Hà cổ đại, khoảng năm 6200–5500 TCN, những người thuộc văn hóa Halafian đã trang trí đồ gốm của họ bằng các họa tiết hoa lá đối xứng và có tính quy luật rõ rệt. Khi phân tích hơn 700 mảnh gốm, các nhà khảo cổ từ Đại học Hebrew ở Jerusalem nhận thấy cánh hoa được sắp xếp theo chuỗi 4, 8, 16, 32, 64, một dạng cấp số nhân gần như hoàn hảo. Điều này cho thấy người xưa đã hình dung được khái niệm chia đều không gian và lặp lại hình học dù họ chưa có bất kỳ ký hiệu số học nào.
Các họa tiết này không mang tính thực dụng, vì chúng thể hiện những loài hoa không ăn được. Có lẽ người Halafian đơn giản chỉ muốn tạo nên vẻ đẹp cân đối, hài hòa. Chính sự lựa chọn đó: đưa hoa vào nghệ thuật thay vì chỉ vẽ người và động vật, đánh dấu bước chuyển đổi từ “vẽ để kể” sang “vẽ để cảm”, một cột mốc quan trọng trong tiến trình sáng tạo của loài người. “Những họa tiết ấy phản ánh khả năng chia, cân bằng và sắp xếp, về bản chất chính là toán học,” nhóm nghiên cứu nhận định.
Qua những mảnh gốm bị vỡ, các nhà khoa học nhận thấy toán học không bắt đầu bằng giấy hay bút, mà từ chính nhu cầu sắp xếp, chia sẻ và hiểu cái đẹp trong thế giới xung quanh.
