Các biểu tượng được Shigetaka Kurita tạo ra

Từ đó, các biểu tượng nhỏ bé này không chỉ được dùng để thể hiện cảm xúc, mà còn dần trở thành một phần trong giao tiếp hàng ngày. Năm 2013, Emojipedia ra đời như một “từ điển emoji” online. Một năm sau, hơn 30.000 người ký tên yêu cầu ra mắt biểu tượng bánh taco 🌮 và đã thành công. Ngoài ra, cơ quan chịu trách nhiệm chuẩn hóa emoji trên toàn cầu là Unicode Consortium, một tổ chức phi lợi nhuận bao gồm các kỹ sư, ngôn ngữ học và chuyên gia font chữ. Họ là “người gác cổng” xem xét các đề xuất biểu tượng mới, từ đó quyết định emoji nào sẽ được đưa vào hệ thống toàn cầu.'


Anh em 8x, 9x chắc còn nhớ những biểu tượng Emoticon của Yahoo, được coi là tiền thân của Emoji hiện tại

Quy trình xét duyệt không hề đơn giản: biểu tượng phải có nhu cầu sử dụng rõ ràng, đại diện được cho nhóm người dùng cụ thể, và không trùng lặp. Nhưng sự khắt khe ấy đôi khi lại gây tranh cãi. Ví dụ, emoji nghề nghiệp ban đầu phần lớn là hình nam giới, còn emoji nữ thường gắn với thời trang hoặc làm đẹp. Sau nhiều phản ứng, năm 2017, một loạt emoji nghề nghiệp cho cả nam và nữ được bổ sung. Bên cạnh đó, Unicode Consortium cũng phải cân nhắc sự đa dạng văn hóa và sắc tộc, dẫn đến việc bổ sung các lựa chọn màu da, giới tính, gia đình đa dạng Tuy nhiên, những thay đổi này cũng kéo theo tranh cãi về định kiến, phân biệt chủng tộc hoặc chưa đủ đại diện cho các nhóm thiểu số.

Emoji: Không hoàn toàn là ngôn ngữ và chúng tạo ra sự rắc rối, mơ hồ

Vậy emoji có phải là một ngôn ngữ? Câu trả lời là: gần như vậy, nhưng không hẳn là ngôn ngữ. Chúng giống như một dạng giao tiếp không lời, “ngôn ngữ cơ thể thời kỹ thuật số” giúp thể hiện sắc thái và cảm xúc trong văn bản. Một ví dụ cụ thể là vào năm 2015, từ điển Oxford đã chọn 😂 làm “Từ của năm” gây tranh cãi khá lớn nhưng nó phản ánh rõ sức mạnh truyền đạt của emoji.

Tuy nhiên, khác với ngôn ngữ truyền thống vốn có quy tắc ngữ pháp và cấu trúc rõ ràng, emoji lại linh hoạt và dễ thay đổi hơn. Chúng không thể dùng để viết một tiểu thuyết, nhưng hoàn toàn có thể thay đổi sắc thái của một câu nói: từ châm biếm, hài hước, yêu thương đến căng thẳng, giận dữ.


Việc 😂 được chọn làm từ của năm từ Oxford cho thấy sự ghi nhận vai trò của Emoji trong hệ thống giao tiếp của loài người

Các nhà ngôn ngữ học cho rằng emoji giống như “virus ký sinh trong ngôn ngữ” khi chúng ký sinh lên văn bản, làm giàu thêm cho giao tiếp nhưng cũng có thể gây nhiễu loạn ý nghĩa. Emoji không chỉ đóng vai trò như dấu câu, mà còn là “ngôn ngữ chung” của thời đại số. Và chính vì không có ý nghĩa cố định nên emoji dễ bị diễn giải khác nhau. Một biểu tượng như 💀 (đầu lâu) có thể mang nghĩa tiêu cực – cái chết – nhưng cũng có thể là tiếng cười. Hay 😭 cũng từng là biểu tượng của nỗi buồn, nay lại trở thành tiếng cười “khóc cười lăn lộn.” Ở Việt Nam, emoji này cũng đang được dùng phổ biến trong giới trẻ như một cách cười mạnh mẽ hơn cả 😂.

Tuy nhiên, chính sự mơ hồ giúp emoji có sức sống lâu dài, nhưng cũng dễ gây hiểu lầm. Một emoji có thể được hiểu là đồng tình, nhưng người nhận lại cảm thấy bị xúc phạm. Khi biểu tượng được gửi đi không có văn cảnh rõ ràng, nó trở thành “con dao hai lưỡi” khiến người nhận phải tự diễn giải – đôi khi dẫn đến những cú “vạ emoji". Điều này khiến các nền tảng mạng xã hội và Unicode Consortium phải liên tục cập nhật, kiểm soát và cảnh báo người dùng. còn

Nhưng các emoji vẫn sẽ tiếp tục tiến hóa trong thời đại số

Emoji không dừng lại ở việc phản ánh cảm xúc – chúng đang trở thành một phần của văn hóa số. Công cụ như Genmoji được tạo bằng AI cho phép người dùng tùy biến emoji theo gương mặt mình. Tính cá nhân hóa ngày càng cao, và phạm vi biểu cảm của emoji ngày càng rộng mở.


Tại Việt Nam, emoji được dùng trong mọi nền tảng từ Facebook, Zalo đến TikTok. Thậm chí nhiều cụm emoji đã trở thành “meme nội địa” với cách hiểu riêng như để thể hiện nụ cười gượng, hay 🤡 thể hiện cảm giác bị “lừa dối.” Những biểu tượng này, tưởng chừng đơn giản, lại trở thành điểm nhấn trong văn hóa giao tiếp của thế hệ mới.

Ngoài ra, hiện nay các nền tảng như Apple, Google còn cho phép người dùng tự tạo emoji cá nhân hóa (Memoji, Bitmoji), hoặc sử dụng AI để tạo emoji theo phong cách riêng. Xu hướng emoji “biến hóa” liên tục, nghĩa là mỗi thế hệ, mỗi cộng đồng lại sáng tạo ra những cách dùng mới – ví dụ: emoji “cà khịa” (, 😏), emoji “trend” (🦄, ) hay emoji “ẩn dụ” cho các chủ đề xã hội.