Thống kê từ Meta và Cục An toàn thông tin cho thấy, trong năm 2024, tại Việt Nam đã có hơn 15.000 liên kết lừa đảo bị gỡ bỏ, với nhiều trường hợp liên quan đến hình thức lì xì online. Các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo dịp Tết Nguyên đán là thời điểm các chiêu trò lừa đảo này gia tăng, nhắm đến những người dùng không đề cao cảnh giác.

Giả mạo thông báo từ ngân hàng

Không ít người đã nhận được những tin nhắn hay email thông báo từ "ngân hàng" với nội dung bạn vừa nhận được một khoản tiền lì xì. Kẻ gian sử dụng những kỹ thuật sao chép tinh vi để tạo trang web giả mạo, khiến khách hàng nhầm lẫn. Chỉ cần bạn đăng nhập và nhập mã OTP, toàn bộ thông tin tài khoản sẽ bị đánh cắp ngay lập tức.

Mấu chốt của hình thức lừa đảo này nằm ở cách chúng lợi dụng sự cả tin của người nhận. Trong không khí Tết, những khoản lì xì "bất ngờ" thường dễ khiến người dùng mất cảnh giác. Người dùng cần nhớ, ngân hàng không bao giờ yêu cầu bạn nhập thông tin cá nhân qua liên kết trong tin nhắn hoặc email.

Mạo danh người thân hoặc bạn bè

Chiêu trò này được thực hiện một cách đầy tinh vi. Kẻ gian sẽ hack hoặc giả mạo tài khoản mạng xã hội của người thân, bạn bè bạn, sau đó nhắn tin với nội dung quen thuộc như "Tôi vừa lì xì cho bạn, hãy nhận ngay". Khi nhận được tin nhắn từ người thân quen, nhiều người thường không kiểm tra mà làm theo hướng dẫn ngay lập tức, dẫn đến việc thông tin cá nhân bị rò rỉ, hoặc là tiền trong tài khoản "bốc hơi".

Khuyến mãi lì xì giả mạo với ưu đãi hấp dẫn

Một lời mời nạp tiền để nhận lì xì gấp 10 lần số tiền bỏ ra nghe thật hấp dẫn, đặc biệt trong dịp Tết. Nhưng thực tế, đây chỉ là chiêu trò được dựng lên để lừa người dùng chuyển tiền vào tài khoản của kẻ lừa đảo. Nhiều người đã mất tiền và còn bị thu thập thông tin cá nhân để sử dụng vào mục đích xấu. Cái bẫy này dễ dàng "hạ gục" bất cứ ai không tỉnh táo. Chỉ cần bạn nhớ rằng không có "miếng ăn" nào là dễ dàng, bạn sẽ tránh được những rủi ro không đáng có.

Mã QR có chứa mã độc

Mã QR đang dần trở thành một công cụ quen thuộc trong giao dịch hàng ngày. Thế nhưng, khi quét mã ở nơi công cộng hoặc từ những nguồn không đáng tin cậy, bạn có thể vô tình cho phép phần mềm độc hại xâm nhập thiết bị của mình. Những mã độc này có thể theo dõi, đánh cắp thông tin, thậm chí chiếm quyền kiểm soát thiết bị. Hình thức này tinh vi bởi nó lợi dụng sự phổ biến của mã QR và thói quen quét mã mà không kiểm tra kỹ của nhiều người.

Làm sao để bảo vệ bản thân trước các chiêu trò này?

Tập thói quen kiểm tra thông tin trước khi giao dịch: Trong thời đại mà các giao dịch trực tuyến trở nên phổ biến, sự cảnh giác chính là tấm lá chắn đầu tiên giúp bạn bảo vệ bản thân. Những tin nhắn hay email nhận được thường mang nội dung hấp dẫn, đánh vào tâm lý tò mò hoặc vội vàng của người nhận, khiến bạn dễ dàng làm theo mà không suy xét.

Hãy nhớ rằng, bất kỳ thông tin nào khác lạ, từ một tin nhắn chúc Tết kèm liên kết nhận lì xì đến một email "trúng thưởng", đều có thể là cái bẫy. Thói quen dành vài phút kiểm tra kỹ lưỡng trước khi thực hiện hành động sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có.

Sử dụng ứng dụng chính thức và bảo mật tài khoản: Những ứng dụng giả mạo thường được thiết kế để đánh lừa người dùng không quen thuộc với công nghệ, với giao diện giống hệt ứng dụng thật. Đây là lý do bạn cần tải ứng dụng từ các nguồn đáng tin cậy như kho ứng dụng chính thức và thường xuyên cập nhật phiên bản mới nhất.

Ngoài ra, việc thiết lập các lớp bảo mật bổ sung như xác thực hai lớp (2FA), sẽ giúp bạn kiểm soát chặt chẽ hơn tài khoản của mình. Nếu ai đó cố tình xâm nhập, bạn sẽ được thông báo và có thời gian ngăn chặn trước khi điều tồi tệ xảy ra.

Luôn xác minh thông tin khi nhận thông báo: Kẻ gian luôn cố gắng tạo áp lực thời gian, khiến bạn hành động mà không kịp suy nghĩ. Nhưng nếu bạn làm ngược lại, giữ bình tĩnh và đặt câu hỏi, mọi chiêu trò sẽ sớm lộ diện.

Thận trọng hơn với các chương trình ưu đãi "quá hấp dẫn": Trong những dịp đặc biệt như Tết, tâm lý chung là muốn nhận nhiều may mắn và tài lộc. Chính vì vậy, kẻ gian đưa ra các ưu đãi hoặc khuyến mãi với điều kiện đơn giản nhưng mang lại phần thưởng rất lớn để thu hút sự chú ý. Bạn cần đặt câu hỏi: "Điều kiện dễ dàng đến vậy, vì sao họ lại sẵn sàng trao phần thưởng lớn?" Những suy nghĩ này sẽ giúp bạn nhận ra sự bất hợp lý và giữ mình tránh xa các bẫy lừa đảo tinh vi.

Tránh quét mã QR lạ: Những yêu cầu nhập mã OTP hoặc thông tin tài khoản vào một liên kết lạ có thể trông như một bước đơn giản, nhưng thực tế là bước "mở đường" để kẻ gian chiếm đoạt tài sản của bạn. Tương tự, việc quét mã QR mà không rõ nguồn gốc cũng mang lại nhiều rủi ro. Kẻ gian thường lợi dụng sự phổ biến của mã QR để cài đặt mã độc, từ đó xâm nhập thiết bị của bạn mà bạn không hề hay biết.