Quản lý dòng tiền trôi nổi, tránh thất thu thuế

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, tiền kỹ thuật số hay còn gọi là tiền ảo thực chất không phải là tiền mà là một dạng tài sản ảo được dùng để tích trữ, đầu tư. Trước nay chúng ta chưa có một khái niệm cụ thể nào về tiền ảo và cũng chưa cấp phép cho loại tiền này. Tuy nhiên trên thực tế, hoạt động đầu tư tiền ảo tại Việt Nam đang diễn ra, thu hút lượng tiền đầu tư rất lớn. "Nếu chúng ta không quản lý thì nó vẫn diễn ra, vậy tốt hơn hết là cần có một cơ chế rõ ràng để quản lý", ông Thịnh nói.

Ông Thịnh nhấn mạnh, do không có các quy định pháp luật, hành lang pháp lý cụ thể nên các hoạt động giao dịch tiền số tại Việt Nam đang được giao dịch một cách tự do, khiến chúng ta không kiểm soát được nguồn tiền đến từ hoạt động đầu tư tiền số. Nhưng khi có được một hành lang pháp lý quy định rõ ràng về tiền số và một cơ chế để tiền số lưu thông trên thị trường thì dòng tiền lớn đang được sử dụng để đầu tư vào loại hình này sẽ lộ diện.

“Có thể nhiều tỷ USD đang được người Việt sử dụng để giao dịch tiền ảo nằm ngoài sự quản lý của Nhà nước. Do đó, khi chúng ta thừa nhận nó và cho phép người ta mua bán công khai thì lượng tiền rất lớn trên thị trường sẽ lộ diện. Như vậy, sẽ có thêm một nguồn vốn lớn cho nền kinh tế”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh nhận định.

Ông Thịnh còn cho rằng khi các hoạt động mua bán tiền ảo được công khai dưới sự quản lý của cơ quan chức năng thì sẽ giúp kinh tế Việt Nam liên thông với thế giới. Ông Thịnh phân tích: “Khi chúng ta công nhận tiền ảo, sẽ có các sàn giao dịch được thành lập và được Nhà nước quản lý. Các nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể thực hiện các hoạt động giao dịch trên sàn này, từ đó thu hút được nguồn lực quốc tế vào nền kinh tế trong nước”.

Trong khi đó, luật sư Trần Tuấn Anh - Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch nêu quan điểm, trước đây chúng ta thường có tâm lý né tránh việc đưa vào quản lý đối với những yếu tố mới, chưa được định hình một cách rõ ràng. Tuy nhiên, đây không còn là cách quản lý phù hợp với thời đại hiện nay, khi mà kinh tế số dần trở thành phổ biến ở các nền kinh tế lớn. Sự hội nhập quốc tế buộc chúng ta phải kịp thời nắm bắt và đưa ra khung pháp lý đối với các hoạt động kinh tế mới, trong đó có giao dịch về tiền số.

Việc xây dựng khung pháp lý quản lý tiền số rõ ràng là một tín hiệu rất đáng mừng, sự cố gắng rất lớn của các nhà hoạch định chính sách và của các nhà làm luật. “Việc xây dựng hành lang pháp lý đối với tiền số sẽ tạo tiền đề cho việc hình thành một thị trường tiền số lành mạnh, minh bạch và được Nhà nước bảo hộ. Trong môi trường pháp lý đó, các nhà đầu tư sẽ tự tin giao dịch với tâm lý sẽ được Nhà nước bảo vệ khi không may xảy ra rủi ro, tranh chấp.

Ngoài ra, đây sẽ là cú huých rất lớn đối với các đơn vị cung cấp dịch vụ, hàng hóa, bởi sẽ tạo thêm một kênh thanh toán "hoàn toàn mới" tại Việt Nam. Và với một thị trường "mới toanh" như vậy, sẽ tạo ra cơ hội rất lớn cho các nhà đầu tư, các tổ chức, cá nhân quan tâm đến giao dịch tiền số ở Việt Nam trong tương lai”, ông Tuấn Anh nhận định.

Ngoài ra, theo luật sư Tuấn Anh, thời gian trước đây, Việt Nam chậm ban hành văn bản pháp lý liên quan đến quản lý giao dịch tiền số, nhưng với thế giới, đây lại là một kênh đầu tư khá "màu mỡ". Vì vậy, hiện diễn ra một thực tế là mặc dù pháp luật Việt Nam chưa thừa nhận nhưng vì nó đem lại lợi nhuận nên không thể cản được các nhà đầu tư Việt Nam tham gia thị trường này.

“Tuy nhiên, chính vì chưa thừa nhận nên các giao dịch tiền số ở Việt Nam đều diễn ra "chui", mà đã là giao dịch chui thì đương nhiên Nhà nước sẽ không thu được thuế, dẫn đến việc thất thu thuế là điều tất yếu”, ông Tuấn Anh nói. Vì thế, nếu có khung pháp lý để quản lý thì sẽ tránh được nguy cơ thất thu thuế.

Giảm lừa đảo về tiền số

Không chỉ giúp hút vốn, tránh thất thu thuế mà theo luật sư Tuấn Anh, việc xây dựng hành lang pháp lý tiền số tại Việt Nam cũng giúp ranh giới giữa giao dịch hợp pháp và bất hợp pháp, hoạt động đầu tư lành mạnh và hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản...đối với tiền số được làm rõ. Từ đó sẽ hạn chế và đi đến loại bỏ cơ bản các vụ lừa đảo về tiền số lên đến hàng ngàn tỷ đồng như thời gian qua.

Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch nhấn mạnh, bất kỳ một hoạt động kinh doanh, đầu tư nào cũng cần có một hành lang pháp lý tương ứng. Các nhà đầu tư tiền số ở Việt Nam đang khao khát có được một hành lang pháp lý để có thể "đi lại" một cách tự do, biết mình được làm gì, không được làm gì, quyền và nghĩa vụ đến đâu để tuân thủ các quy định bắt buộc, tránh những quy định cấm và yên tâm khi đầu tư.

Đồng quan điểm, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cho rằng, khung pháp lý mới sẽ hướng dẫn cụ thể về khái niệm đầu tư tiền ảo và sẽ có tác dụng trong việc quản lý về các hoạt động lừa đảo.

“Hiện nay các sàn tiền ảo trên thị trường đều là do một người, tổ chức nào đó tự lập ra. Và khi không bị kiểm soát thì sẽ không thể minh bạch. Khi đó, nhà đầu tư bỏ tiền vào mua tiền ảo trên các sàn này sẽ tiềm ẩn những rủi ro rất lớn. Khi xảy ra sự cố, pháp lý cũng không bảo vệ các giao dịch này”, ông Thịnh phân tích.

Do đó, khi có pháp lý cụ thể cho hoạt động kinh doanh tiền ảo, nhà đầu tư sẽ được pháp luật bảo hộ, nguy cơ bị lừa đảo cũng được hạn chế. “Việc xây dựng khung pháp lý cho tiền số cần phải khẩn trương, gấp rút vì có thể thấy việc này có nhiều tác động tích cực với nền kinh tế và phù hợp với xu thế chung trên thế giới”, ông Thịnh nhấn mạnh.