Đố anh em: tại sao các loài động vật ở vùng nhiệt đới lại thường có màu sắc rực rỡ?

12/06/2025 11:11
Tại sao các loài động vật ở vùng nhiệt đới lại thường có màu sắc rực rỡ

Nếu để ý, bạn sẽ nhận thấy các loài động vật ở vùng nhiệt đới thường có màu sắc rất rực rỡ từ cam, vàng, cho đến màu xanh lam. Nhưng lý do tại sao lại như thế?


Oscar Puebla - một nhà sinh thái học về cá tại Trung tâm Nghiên cứu Biển Nhiệt đới Leibniz ở Đức giải thích rằng: “Động vật sử dụng màu sắc như một công cụ để giao tiếp, thu hút bạn tình hoặc cảnh báo kẻ săn mồi rằng chúng có độc. Ngược lại, màu sắc cũng có thể được dùng như một lớp ngụy trang để giúp chúng thoát khỏi nguy hiểm.” 


Vai trò của màu sắc rất khác nhau đối với từng loài động vật và môi trường sống. Chẳng hạn, chim thường hấp thụ các sắc tố màu đỏ, cam, vàng — gọi là carotenoid — thông qua chế độ ăn uống. Sau đó, bộ lông sặc sỡ không chỉ dùng để thu hút bạn tình mà còn giúp khẳng định vị trí trong đàn. 


Trong khi đó, cá và động vật thân mềm lại sử dụng các cấu trúc vi mô phức tạp bên trong tế bào của mình để bẻ cong và nhiễu xạ ánh sáng, từ đó làm thay đổi màu sắc da để nguỵ trang khỏi những kẻ săn mồi. Nhưng dù cho đó là trên đất liền hay dưới biển, không thể phủ nhận rằng điều kiện môi trường nhiệt đới đã đóng vai trò rất lớn trong sự hình thành màu sắc của những loài động vật.


Roberto Arbore, một nhà sinh vật học tiến hoá tại Trung tâm Nghiên cứu Đa dạng Sinh học và Tài nguyên Di truyền ở Bồ Đào Nha cho biết: “Có một mối liên hệ giữa mức độ đa dạng sinh học và mức độ phong phú về màu sắc của các loài sinh vật trong cộng đồng đó. Nếu bạn sống trong một môi trường có sự đa dạng cao, chẳng hạn như rừng mưa nhiệt đới, bạn cần phải có những đặc điểm để phân biệt được hết các cá thể cùng loại, tránh việc giao phối nhầm với cá thể thuộc loài khác.”


Đặc biệt là chim, loài vốn chủ yếu dựa vào thị giác để nhận biết môi trường xung quanh. Việc phải cạnh tranh trong một môi trường đông đúc và đa dạng như rừng nhiệt đới đã thúc đẩy chúng ngày càng phát triển màu sắc sặc sỡ và hoa văn đặc trưng, như các loài như vẹt, chim ruồi, tucan và nhiều loài chim nhiệt đới khác.


Tuy nhiên, chuyên gia Puebla cũng lưu ý rằng: “Chúng ta luôn phải cẩn trọng khi nói về màu sắc và các kiểu hoa văn. Vì cách mà con người nhìn nhận màu sắc sẽ khác hẳn với các những loài động vật."


Lưu ý này đặc biệt đúng trong môi trường biển. Do ánh sáng bị hấp thụ khác nhau khi đi qua nước, màu đỏ là một trong những màu biến mất nhanh nhất, điều này nghe có vẻ ngược đời nhưng lại khiến đỏ trở thành màu lý tưởng để ngụy trang. Tương tự với những hoa văn rực rỡ của loài cá mà con người nhìn thấy bắt mắt lại giúp nhiều loài cá có thể ẩn mình trong các rạn san hô, trốn khỏi sự truy đuổi của những kẻ săn mồi.


Nhà sinh học Arbore còn cho biết còn có một lý do nữa đó là việc tạo ra màu sắc, dù thông qua sắc tố hay các đặc điểm cấu trúc vi mô, đều đòi hỏi một lượng năng lượng đáng kể. Mà năng lượng thì lại cực kỳ khan hiếm ở những môi trường khắc nghiệt như sa mạc.


“Ngược lại, môi trường sống nhiệt đới thường giàu tài nguyên hơn. Điều kiện ở những vùng này cũng dễ chịu hơn, dễ tiếp cận nguồn thức ăn, khí hậu ôn hoà, đó đều là những yếu tố đóng vai trò quan trọng cho màu sắc của những loài động vật ở vùng nhiệt đới.”


Tin xem thêm

Cảnh báo mưa lớn cục bộ ở Hà Nội và khu vực Bắc Bộ

Chuyên mục UH Plus
08/07/2025 23:39

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, qua theo dõi trên ảnh vệ tinh, số liệu định vị sét và ảnh ra đa thời tiết cho thấy mây đối lưu gây mưa đang phát triển ...

Chắc chắn nhiều anh em chưa biết: Cách hoạt động của nhà vệ sinh trên máy bay

Chuyên mục UH Plus
07/07/2025 10:00

Cách hoạt động của nhà vệ sinh trên máy bay

Giải bóng đá dành cho robot hình người hoàn toàn tự động

Chuyên mục UH Plus
07/07/2025 09:56

giải bóng đá dành cho robot hình người hoàn toàn tự động

Những quy định mới về công chứng, chứng thực người dân cần biết

Chuyên mục UH Plus
07/07/2025 09:41

Không còn công chứng bản dịch mà sẽ chứng thực chữ ký người dịch, thêm các trường hợp được công chứng ngoài trụ sở... là những quy định mới của Luật Công chứng 2024.

Để làm việc tại OpenAI, anh em cần phải sáng tạo, tò mò và chủ động thấy vấn đề và giải quyết nó

Chuyên mục UH Plus
07/07/2025 00:04

Để làm việc tại OpenAI, anh em cần phải sáng tạo, tò mò và chủ động thấy vấn đề và giải quyết nó

Emoji: Biểu tượng nhỏ, nhưng có sức mạnh lớn trong cuộc sống số của loài người

Chuyên mục UH Plus
07/07/2025 00:01

Emoji: Biểu tượng nhỏ, nhưng có sức mạnh lớn trong cuộc sống số của loài người

Hướng dẫn về bảo hiểm xã hội tự nguyện áp dụng từ ngày 1/7/2025

Chuyên mục UH Plus
06/07/2025 23:50

Mức đóng, phương thức đóng, thời hạn đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng như điều kiện để người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng lương hưu… là những nội dung...

Lại nói về Samsung Z Fold mới: liệu có giữ được "Ultra" không?

Chuyên mục UH Plus
05/07/2025 22:01

Lại nói về Samsung Z Fold mới: liệu có giữ được "Ultra" không?

Phát hiện nhóm máu mới Gwada âm tính chỉ duy nhất 1 người có trên thế giới.

Chuyên mục UH Plus
05/07/2025 21:55

Phát hiện nhóm máu mới Gwada âm tính chỉ duy nhất 1 người có trên thế giới.