Nếu như đã phần nào bớt háo hức với giao diện thống nhất của mọi hệ điều hành các thiết bị công nghệ phiên bản “26” mà Apple công bố tại livestream mở màn WWDC 2025 rạng sáng 10/6 theo giờ Việt Nam, thì đây là một sự thật cho anh em: Trong bối cảnh phần lớn ngành công nghệ đang tích hợp các hệ thống trí tuệ nhân tạo vào thiết bị, Apple lại tập trung vào việc làm cho sản phẩm của mình trở nên đẹp mắt hơn.

Apple bước vào WWDC năm nay với những kỳ vọng không cao, nếu không muốn nói là thấp khủng khiếp vì những gì họ chưa làm được trong vòng 1 năm qua, kể từ lúc công bố Apple Intelligence tại WWDC 2024. Việc họ vẫn thất bại trong việc đáp ứng những kỳ vọng của cả thị trường lẫn các nhà đầu tư đã mô tả được rất nhiều điều về vị trí hiện tại của Apple trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Trong keynote mở màn hội nghị dành cho các nhà phát triển thường niên, Apple không đưa ra bất kỳ bất ngờ lớn nào liên quan đến nỗ lực AI của mình. Có lẽ đáng quan tâm nhất là một chương trình cho phép các nhà phát triển truy cập vào các mô hình nền tảng đã được mong đợi từ lâu, và có thể dần dần dựa vào chúng để tạo ra được các ứng dụng AI hoạt động dễ dàng hơn trên thiết bị của Apple.

Tuy nhiên, phần lớn sự kiện tập trung vào các bản cập nhật cho hệ điều hành hiện tại của Apple dành cho thiết bị của mình. Điều này bao gồm một cải tiến thiết kế cho giao diện phần mềm được gọi là liquid glass. Giá cổ phiếu của Apple, vốn đã giảm 19% giá trị kể từ đầu năm nay, đã lại tiếp tục giảm trong phiên giao dịch sau keynote.

Nhà phân tích David Vogt của ngân hàng đầu tư UBS viết trong báo cáo sau sự kiện: “Nhiều tính năng AI được công bố, trong mắt chúng tôi, chỉ là những cải tiến rất nhỏ, và đều đã có sẵn thông qua các ứng dụng trên các thiết bị của các đối thủ cạnh tranh.”

Siri mới đâu rồi nhỉ?

Apple chắc chắn muốn tránh cái bẫy mà họ đã từng rơi vào năm ngoái, khi giới thiệu dịch vụ Apple Intelligence với rất nhiều lời hứa hẹn, nhưng sau đó việc ra mắt và các bản cập nhật tiếp theo lại không đáp ứng được những kỳ vọng. Một điểm quan trọng trong toàn bộ vấn đề là Siri, trợ lý ảo của Apple thường bị chỉ trích, và dự kiến sẽ có một cuộc cải tạo lớn với các tính năng AI. Quá trình cải tiến đó vẫn còn lâu mới thực hiện xong.

Craig Federighi, người đứng đầu bộ phận kỹ thuật phần mềm của Apple, cho biết rằng công ty sẽ chia sẻ thêm thông tin về Siri “trong năm 2026 tới”.

Điều này có nghĩa là một Siri được hỗ trợ bởi AI có thể không ra mắt thị trường cho đến cuối năm 2026, nghĩa là hai năm sau khi Google Assistant được nâng cấp lớn, ứng dụng AI và dần biến thành Gemini như ngày hôm nay. Và Apple đang tụt hậu so với các đối thủ trong lĩnh vực AI theo nhiều cách khác nữa, chủ yếu là do sự khác biệt trong mô hình kinh doanh.

Microsoft, Alphabet, Amazon và Meta Platforms có thể phân phối AI thông qua mạng lưới toàn cầu khổng lồ của họ, vốn đã được thiết kế để cung cấp các dịch vụ cốt lõi. Apple thì buộc phải phân phối dịch vụ AI thông qua thiết bị của mình, mảng kinh doanh hiện vẫn chiếm ba phần tư tổng doanh thu hàng năm của Apple.

Giờ đang tồn tại vấn đề ở cả hai khía cạnh.

Một là các dịch vụ và tính năng on-device AI chưa chứng minh được là một lợi điểm bán hàng lớn cho các sản phẩm như PC và smartphone. Mặt khác, việc thiếu khả năng xử lý AI dựa trên đám mây của Apple khiến tập đoàn trị giá 3 nghìn tỷ USD này vẫn cần những đối tác có tiềm lực. Công ty đã ký kết thỏa thuận với OpenAI vào năm ngoái để hỗ trợ hiệu quả cho các khả năng AI của mình, và các nhà phân tích từ lâu đã kỳ vọng sẽ có các quan hệ đối tác tương tự liên quan đến các dịch vụ AI lớn khác, bao gồm cả Gemini của Google.

Những quan hệ đối tác như vậy có thể nâng cao các sản phẩm AI của Apple, đặc biệt là khi công ty chỉ chi một phần nhỏ so với các đối thủ cạnh tranh cho các khoản đầu tư vốn vào chip Nvidia và cơ sở hạ tầng AI khác. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh của Apple cần AI trở thành một lợi điểm bán hàng cho các thiết bị của họ.

Craig Moffett của MoffettNathanson đã đề cập trong một ghi chú gửi tới các nhà đầu tư gần đây: “Một chu kỳ nâng cấp do AI thúc đẩy sẽ chỉ diễn ra nếu phần cứng cần thiết để hỗ trợ AI cũng được nâng cấp.” Với giải pháp AI dựa trên đám mây, "lợi thế lớn nhất mà Apple tự quảng cáo là xử lý AI trên thiết bị giờ trở nên vô giá trị," Moffett viết.

Việc Siri mới dự kiến sẽ không xuất hiện cho đến năm 2026 có nghĩa là thế hệ iPhone 17 khó có thể nhận được bất kỳ sự cải tiến nào về tính năng AI. Điều này có thể khiến các nhà đầu tư của Apple phải chờ đợi cho đến mùa thu năm 2026 để xem liệu công ty có thể tạo dấu ấn trong cuộc chạy đua có lẽ là quan trọng nhất nhì lịch sử ngành công nghệ hay không.

"Kính lỏng" chắc chắn sẽ không thể thỏa mãn được sự thèm khát đó trong thời gian dài.

Cần cả OpenAI lẫn cộng đồng dev

Apple Inc. đã giới thiệu một loạt các tính năng được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI), bất chấp việc những cải tiến lâu đợ̀i cho trợ lý giọng nói Siri vẫn còn khá xa vời. Các thông báo bao gồm sự hợp tác mở rộng với OpenAI, nhà phát triển của ChatGPT. Hai công ty đã bắt tay nhau từ năm ngoái và là nền tảng cho nhiều khả năng mới sẽ có trên iOS 26, iPadOS 26, macOS 26 và visionOS 26 vào mùa thu này.

Trí tuệ nhân tạo hoàn toàn không phải là trọng tâm chính của sự kiện, mà tập trung hơn vào các thay đổi thiết kế hệ điều hành và các tính năng khác. Tuy nhiên, những tính năng AI sẽ giúp iOS của Apple bắt kịp nhiều tính năng hiện đang được cung cấp bởi Samsung và Google trên các thiết bị Android.

Cùng lúc, lần đầu tiên, Apple sẽ cho phép hàng triệu nhà phát triển ứng dụng truy cập vào các mô hình trí tuệ nhân tạo của mình. Các nhà phát triển sẽ có thể bắt đầu thử nghiệm các tính năng phần mềm mới từ ngày 9 tháng 6, và việc triển khai đầy đủ cho người tiêu dùng sẽ diễn ra vào mùa thu, ông Cook nói thêm. Các tính năng AI này hiện chỉ khả dụng trên các mẫu iPhone đời mới, như 15 Pro hay 16...

Craig Federighi, giám đốc phần mềm của Apple, cho biết việc mở rộng các mô hình AI của mình cho bên thứ ba sẽ “thúc đẩy một làn sóng trải nghiệm thông minh hoàn toàn mới trong các ứng dụng mà người dùng dựa vào hàng ngày.”

Ông Federighi đưa ra ví dụ về một ứng dụng giải đố xây dựng một bài kiểm tra cá nhân hóa cho người dùng dựa trên các ghi chú trên thiết bị của họ, hoặc một ứng dụng đi bộ đường dài chọn một con đường phù hợp với sở thích cá nhân của người dùng khi không có sóng điện thoại. Việc cho phép các dev tiếp cận vào các mô hình AI của Apple phát triển ban đầu sẽ giới hạn ở những mô hình tham số nhỏ hơn, hoạt động cục bộ trên thiết bị và được tối ưu hóa cho các tính năng như tóm tắt văn bản.

Các mô hình này chạy cục bộ trên thiết bị của Apple, nghĩa là chúng không cần truy cập máy chủ đám mây hoặc kết nối mạng, điều mà công ty đã nhấn mạnh là một lợi thế đáng kể về quyền riêng tư và bảo mật. Nhưng nó lại vô tình trở thành yếu điểm lớn nhất của Apple hiện tại. Hóa ra chẳng mấy người dùng quan tâm tới riêng tư khi bản thân tính năng AI nói riêng và dịch vụ nói chung không cạnh tranh được với các đối thủ.

Đơn cử, tính năng tìm kiếm hình ảnh Visual Search sẽ cho phép người dùng ứng dụng các mô hình của Apple để nhanh chóng thêm một sự kiện trên màn hình iPhone vào lịch, hoặc điều hướng đến một ứng dụng của bên thứ ba cung cấp sản phẩm mà họ đang xem trong ảnh. Nghe giống Circle to Search không anh em?

Chỉ đẹp giờ không còn là điều kiện đủ nữa

Những tính năng mới và cuộc lột xác giao diện hệ điều hành, được công bố tại WWDC 2025 cho thấy Tim Cook đang tìm cách tăng doanh số bán hàng của sản phẩm quan trọng nhất của công ty bằng những tính năng (mà Apple cho là) hữu ích mới, ngay cả khi những khả năng đó không phù hợp với sự cuồng nhiệt của toàn ngành công nghệ đối với AI. Bằng việc làm như vậy, Apple đang đặt cược rằng họ có thể đến muộn để đón nhận một công nghệ mới nổi nhưng vẫn đưa nó trở thành xu hướng chính trước các đối thủ cạnh tranh.

Apple giờ đang chậm chân cỡ nào? Sau đây là hai ví dụ. Tại sự kiện I/O dành cho nhà phát triển vào hồi tháng 5, Google đã hé lộ tính năng tìm kiếm AI hoạt động như chatbot, bản cập nhật cho mô hình Gemini của họ và kính thông minh có tích hợp trợ lý ảo AI. Vào tháng 2, Amazon đã công bố Alexa được cải tiến sử dụng AI để giúp đặt vé hòa nhạc và điều phối lịch trình.

Những tính năng bổ sung của Apple Intelligence được công bố rạng sáng nay quá nhỏ so với những gì Apple đã hứa hẹn tại hội nghị dành cho nhà phát triển năm ngoái. AI là một trọng tâm lớn của sự kiện năm ngoái, khi công ty giới thiệu Apple Intelligence bao gồm các công cụ viết, bản tóm tắt tin nhắn và quan hệ đối tác với OpenAI để cung cấp ChatGPT trên iPhone.

Một trong những lời hứa lớn nhất của Apple là trợ lý ảo Siri được cải tiến có thể kết hợp thông tin trên điện thoại. Chẳng hạn như một tin nhắn về lịch trình đi lại của ai đó, với thông tin trên web như giờ đến của một chuyến bay. Nhưng vào tháng 3, Apple đã hoãn ra mắt Siri mới, và cho biết sản phẩm sẽ không sẵn sàng thương mại hóa cho đến cuối năm 2025.

Sự lúng túng trong AI là lần đầu tiên sau nhiều năm Apple không xuất xưởng một sản phẩm mà họ đã công bố. Điều này đã gây ra những lo ngại giữa các nhà phân tích trên phố Wall rằng công ty có thể gặp khó khăn trong việc đuổi kịp đối thủ cạnh tranh.

"Ở tầm ngắn hạn, mọi người sẽ không dừng mua iPhone hoặc Mac vì Apple Intelligence chưa hữu ích," Carolina Milanesi, nhà phân tích chính của Creative Strategies, một công ty nghiên cứu công nghệ, cho biết. Nhưng, bà nói thêm, "rủi ro lớn hơn là người dùng có thể sẽ chuyển sang ChatGPT hoặc một sản phẩm nào đó mà người tiêu dùng trở nên phụ thuộc khi sử dụng trên thiết bị của Apple."

AI rốt cuộc cũng chỉ là một trong những thách thức đáng kể mà Apple đang phải đối mặt. Năm năm sau khi Epic Games đệ đơn kiện chống lại Apple về việc thu phí tối đa 30% doanh số bán ứng dụng, tòa án đã ra lệnh cho Apple bắt đầu cho phép các ứng dụng cung cấp cho người dùng liên kết bên ngoài để thanh toán trực tiếp cho phần mềm và dịch vụ vào tháng 4. Quyết định này có thể làm giảm lợi nhuận của Apple tới 2%, theo ước tính của Morgan Stanley.